Το ταξίδι του Νίκου Κοτζιά στα Σκόπια ολοκληρώθηκε με τον ίδιο να δηλώνει «φεύγοντας είμαι πιο αισιόδοξος απ’ ότι ήρθα», τονίζοντας για μια ακόμα φορά την άποψή του πως η κατ’ ιδίαν συζήτηση και διαπραγμάτευση είναι ό,τι πιο σημαντικό και θετικό μπορεί να συμβεί σε τέτοιες περιπτώσεις.
Διπλωματικές πηγές στην Αθήνα, μετά τις κρίσιμες επαφές του, αναφέρουν πως οι «πιθανότητες για λύση αυξήθηκαν έστω και λίγο». Κάτι άλλο, όμως, που επίσης σχολιάζουν είναι ότι η προσέγγιση Ελλάδα-Σκοπίων έχει μετατραπεί σε… σκωτσέζικο ντους.
Μετά από αλλεπάλληλες συναντήσεις με την πολιτική ηγεσία της χώρας, κατέστη σαφές ότι ενώ μεταξύ Αθηνών και Σκοπίων διατηρείται μια δυναμική επίλυσης του προβλήματος της ονομασίας, οι δύο πλευρές έχουν ήδη μπει στο παιχνίδι της επίρριψης ευθυνών ενόψει προδιαγεγραμμένης αποτυχίας.
Το κλίμα, άλλωστε, παρά τις εκατέρωθεν αβροφροσύνες ήταν βαρύ πριν, κατά την διάρκεια και αμέσως μετά την επίσκεψη.
Η επιμονή των Σκοπίων στο να μην μετατεθεί το βάρος της διαπραγμάτευσης σε διμερές επίπεδο, η αντιπρόταση που ήρθε λίγα εικοσιτετράωρα πριν την άφιξη του Έλληνα υπουργού Εξωτερικών στα Σκόπια και η διαρροή της συνομιλίας Ντιμιτρόφ με ομάδα ξένων πρεσβευτών, στην οποία ο υπουργός Εξωτερικών έκανε λόγο για «παραλογισμούς» στη θέση της Αθήνας, «έχει χαλάσει τη σούπα».
Ακόμα και κατά τη διάρκεια του δείπνου εργασίας με τον ομόλογό του Νικόλα Ντιμιτρόφ, αλλά και στον μαραθώνιο συνομιλιών, με τον πρωθυπουργό Ζόραν Ζάεφ, καθώς και τους αρχηγούς των κομμάτων, σλαβικών και αλβανικών ήταν εμφανές ότι το ζήτημα της ταυτότητας και του συντάγματος εξελίσσεται σε γόρδιο δεσμό.
Το συμπέρασμα του Νίκου Κοτζιά, το οποίο και μεταφέρθηκε αμέσως στον πρωθυπουργό ήταν, όμως, ότι η ηγεσία της γείτονας χώρας δεν είναι ενιαία.
Ακόμα και στο εσωτερικό της κυβέρνησης των Σκοπίων καταγράφονται διαφορετικές ταχύτητες, με τον Νικόλα Ντιμιτρόφ να έχει αναλάβει τις πιο σκληρές τοποθετήσεις. Αυτό αφήνει μία χαραμάδα ελπίδας, χωρίς, όμως, να σημαίνει ότι η Αθήνα ποντάρει σε μία λύση.
Θα επιθυμούσε έναν έντιμο συμβιβασμό, αλλά ούτε σ’ αυτό δεν μπορεί να βασιστεί.
Όπως είπε χαρακτηριστικά ο Νίκος Κοτζιάς «δεν είναι υπαρξιακό το ζήτημα. Μπορούμε να ζήσουμε και χωρίς την λύση. Δεν νομίζω ότι αυτό ισχύει και για την άλλη πλευρά. Είμαστε σήμερα στα Σκόπια γιατί θέλουμε τη λύση και όχι γιατί μας πιέζει το ΝΑΤΟ».
Όπως ήταν φυσικό, στο Σκοπιανό αναφέρθηκε και ο Αλέξης Τσίπρας κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου που παραχώρησε μετά το τέλος της Συνόδου Κορυφής.
Έναυσμα για αυτό αποτέλεσε ερώτηση που προερχόταν από δημοσιογράφο του πρακτορείου ειδήσεων των Σκοπίων (MIA). Μπορεί, μάλιστα, η διαπραγμάτευση για το ονοματολογικό να διεξήχθη την Πέμπτη και την Παρασκευή στα Σκόπια, ωστόσο η είδηση βγήκε… από τις Βρυξέλλες και προκάλεσε πολιτική αντιπαράθεση.
Αυτό που ήταν έξω από τα συνήθη ήταν ότι ο πρωθυπουργός αποκάλυψε το όνομα που προκρίνεται, υιοθετώντας το κιόλας.
Εύχομαι σε δύο μήνες να συστήνεστε εδώ ως εκπρόσωπος της Gorna Makedonija.
Κι αυτό έχει μια αξία να το δείτε όλοι σας. Γιατί κάποιοι νομίζουν ότι πάμε να δώσουμε ένα όνομα που εδώ το χρησιμοποιούν εδώ και μια 25ετία, μην πω μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο.
Ή τέλος πάντων όποιο άλλο όνομα από κοινού συμφωνήσουμε. Δεν προκρίνω το Gorna Makedonija , μπορεί να συμφωνήσουν οι υπουργοί Εξωτερικών που βρίσκονται σε διαπραγμάτευση κάτι άλλο
σχολίασε, χαμογελώντας.
Πάντως, τα δημοσιεύματα του σκοπιανού Τύπου, εξακολουθούν να τονίζουν ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες ζητούν ταχεία λύση στη διαμάχη Σκοπίων-Ελλάδας.
Αυτό που προβληματίζει πλέον την Αθήνα είναι μήπως ακόμα και να κλείσει το Σκοπιανό, αυτό θα έχει τη μορφή ήττας και όχι νίκης.
Οι απαιτήσεις των γειτόνων μας, άλλωστε, μεγαλώνουν μέρα με τη μέρα.
Όπως και να έχει, η υψηλού συμβολισμού επίσκεψη του Έλληνα υπουργού ολοκληρώθηκε και τώρα μετράμε μέρες για τη συνάντησή του την ερχόμενη Παρασκευή, στις 30 Μαρτίου με την σκοπιανή αντιπροσωπεία και τον ειδικό απεσταλμένο των Ηνωμένων Εθνών Μάθιου Νίμιτς στη Βιέννη.