Το Γιαννιώτικο έθιμο της Τζαμάλας και οι εβδομήντα φωτιές!

Τζαμάλας

Το Γιαννιώτικο αποκριάτικο έθιμο της Τζαμάλας, που κρατά από την εποχή της Τουρκοκρατίας, ξεκινά το βράδυ της Κυριακής της Τυρινής με το άναμμα μεγάλης φωτιάς σε κάθε γειτονιά των Ιωαννίνων και συνεχίζεται γύρω από τις φλόγες μέχρι το πρωί της Καθαράς Δευτέρας.

Η προετοιμασία ξεκινάει τρεις μέρες νωρίτερα, ώστε στην κάθε συνοικία να φτάσουν τα ξύλα -προσφορά του Δήμου Ιωαννιτών- και να διαμορφωθεί κατάλληλα ο χώρος για το μεγάλο ξεφάντωμα. Συχνά υπάρχει ανταγωνιστική διάθεση ανάμεσα στις γειτονιές για το ποια θα κάνει την καλύτερη και πιο φανταχτερή γιορτή.

Στις γειτονιές της πόλης των Ιωαννίνων θα ανάψουν εβδομήντα μεγάλες φωτιές, γιατί η νύχτα της Αποκριάς, παραδοσιακά, έχει τη δύναμη της φωτιάς. Οι φωτιές ανάβουν μόλις δύσει ο ήλιος, μετά τον εσπερινό της Κυριακής της Αποκριάς.

Το γλέντι αρχίζει με κλαρίνα, χορούς, τραγούδια, άφθονα κεράσματα και ζεστή φασολάδα. Το τσίπουρο ρέει άφθονο και για όλους, ενώ από τις παρέες δεν λείπουν τα πειράγματα και οι ευρηματικές ατάκες. Το έθιμο της Τζαμάλας έρχεται από τα βάθη των αιώνων και σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση στηρίζεται στην αρχέγονη πίστη της δύναμης που έχει η φωτιά να «ξορκίζει» το κακό.

Στην ουσία, είναι μια ιεροτελεστία εξαγνισμού!

Στην ουσία πρόκειται για μια ιεροτελεστία εξαγνισμού, που με την πάροδο του χρόνου και ανάλογα με τις ανάγκες της κάθε εποχής, έχει τον δικό της συμβολισμό.

Έως το 1913, οπότε απελευθερώθηκαν από το Τουρκικό ζυγό τα Ιωάννινα, η φωτιά που σιγόκαιγε στις γειτονιές εξέφραζε την επιθυμία των σκλαβωμένων για λευτεριά. Μάλιστα, για την τέλεση του εθίμου, έπρεπε να δοθεί ειδική άδεια από την Τουρκική διοίκηση της πόλης.

Ο Δήμος των Ιωαννιτών σε συνεργασία με τους συλλόγους της κάθε γειτονιάς, στηρίζει το έθιμο ώστε να μην σβήσει και αναλαμβάνει κάθε χρόνο την τροφοδοσία σε ξύλα και κρασί.