Παγκόσμια Ημέρα Γονικής Αποξένωσης: έκκληση σε ΠτΔ και Μητσοτάκη

Ή 25η Απριλίου έχει επιλεγεί ως Παγκόσμια Ημέρα Γονικής Αποξένωσης (Parental Alienation Awareness Day) για την ενημέρωση σχετικά με το σύνδρομο της γονικής αποξένωσης.

Το Σύνδρομο Γονικής Αποξένωσης ή Αλλοτρίωσης, είναι φαινόμενο που παρατηρείται σε παιδιά, τα οποία δεν επιθυμούν επαφή με κάποιον από τους δύο γονείς.

Αυτό εμφανίζεται κυρίως σε παιδιά χωρισμένων γονέων. Το 2002 το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αναγνώρισε το Σύνδρομο Γονικής Αποξένωσης, κατά τη διάρκεια διεθνούς συνδιάσκεψης.

Η ιδέα για την καθιέρωση μιας Παγκόσμιας Ημέρας για την Γονική Αποξένωση ξεκίνησε από τον Καναδά το 2005 και γρήγορα απέκτησε παγκόσμιο χαρακτήρα.

Ο Σύλλογος «Συνεπιμέλεια» με την ευκαιρία της Παγκόσμιας Ημέρας, έστειλε επιστολές με αιτήματα στην Πρόεδρο της Δημοκρατίας, τον Πρωθυπουργό, αλλά και τον Αρχιεπίσκοπο.

Στην επιστολή προς την Αικατερίνη Σακελλαροπούλου, μεταξύ άλλων, αναφέρεται

Η ΓΟΝΙΚΗ ΑΠΟΞΕΝΩΣΗ είναι μια μορφή παράνομης ενδοοικογενειακής ψυχολογικής βίας (emotional abuse) και ο αποξενωτής γονέας πρέπει να διώκεται και να τιμωρείται.
Βλάπτει την ψυχική και σωματική υγεία των μελών της οικογένειας και επιπλέον στρέφεται κατά του κοινωνικού συνόλου.
Πρόληψη της γονικής αποξένωσης είναι η άμεση νομοθετική επιβολή της Συνεπιμέλειας δηλαδή της κατά κανόνα κοινής ανατροφής των παιδιών και από τους δύο γονείς τους (Shared Parenting).
Είναι δικαίωμα του ανθρώπου και του παιδιού η ανατροφή του παιδιού κατά ίσο χρόνο με κοινή φροντίδα και από τους δύο γονείς του είτε είναι παντρεμένοι είτε όχι, είτε ζουν μαζί είτε όχι.
Η συνένοχη αδιαφορία και η άρνηση προέρχεται μόνο από όσους αντί να προστατεύσουν το παιδί και τις οικογενειακές σχέσεις προστατεύουν το παράνομο νομολογιακό έθιμο της αποκλειστικής επιμέλειας.
Ευελπιστούμε ότι απευθύνοντας ως Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας μήνυμα και ΚΑΤΑ της ΓΟΝΙΚΗΣ ΑΠΟΞΕΝΩΣΗΣ θα πάψει να υπάρχει διάκριση υπέρ μιας μερίδας του πληθυσμού και αδιαφορία για το σοβαρό πρόβλημα υγείας κάποιας άλλης.
Θύματα της γονικής αποξένωσης μπορεί να είναι εξίσου άνδρες και γυναίκες, είναι όμως σίγουρα και κύρια θύματα τα παιδιά.

Ο Σύλλογος απηύθυνε ανάλογο αίτημα προς τον Πρωθυπουργό.

Και οι “Ενεργοί Μπαμπάδες” μύνημα στον Αρχιεπίσκοπο

Εν τω μεταξύ, σε επιστολή της ομάδας «Ενεργοί Μπαμπάδες» προς τον Αρχιεπίσκοπο, μεταξύ άλλων, σημειώνεται ότι

υπό το ισχύον σύστημα κανόνων νομολογιακής πρακτικής, η επιμέλεια δίνεται συνήθως στον έναν γονέα, συνήθως στη μητέρα.
Το σύστημα αυτό, μετατρέπει τα τέκνα σε επισκέπτες, μερικές μόνο ημέρες κάθε μήνα, στον έτερο γονέα που δεν έχει κανένα λόγο ή ρόλο στην ανατροφή, εκπαίδευση ή υγεία τους, και εντείνει τη διαμάχη μεταξύ των γονέων αντί να προάγει τη συνεργασία, υποδαυλίζοντας τον ρόλο του ετέρου γονέα και μετατρέποντας τον, στην καλύτερη περίπτωση σε απλό θεατή στη ζωή των παιδιών του.
Με την αύξηση των διαζυγίων στην Ελλάδα (από 13.000 το 2013 σε 19.000 το 2017) είναι εμφανές ότι τα θέματα αυτά άπτονται της ζωής ενός ολοένα αυξανόμενου αριθμού παιδιών.
Με την παρούσα εκφράζουμε τις ανησυχίες ενός μεγάλου αριθμού κυρίως πατεράδων αλλά και μητέρων, πλέον του οικογενειακού και φιλικού τους περιβάλλοντος και τις οικογένειές τους, που ενδιαφέρονται για την ανατροφή πολλαπλάσιου αριθμού παιδιών που σήμερα μεγαλώνουν υπό το καθεστώς αποκλειστικής επιμέλειας.
Σας παρακαλούμε να ασκήσετε την ποιμαντική σας επιρροή στο Χριστεπώνυμο Πλήρωμα της Εκκλησίας, ώστε να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις σύμφωνα με τις οποίες και τα παιδιά των χωρισμένων γονέων να μπορούν να απολαμβάνουν την «εν Χριστώ», θυσιαστική αγάπη και των δύο γονέων τους στην ανατροφή τους.
Να έχουν έτσι δύο ανθρώπους /πρότυπα αγάπης, αντί για ένα, σύμφωνα με το ισχύον καθεστώς.

Ιστορικό

Στις αρχές του 1980, όταν τα διαζύγια σημείωσαν μεγάλη αύξηση στον δυτικό κόσμο, ο ψυχίατρος Richard Gardner ερεύνησε βαθιά το θέμα των επιπτώσεων στα παιδιά των οποίων οι γονείς είχαν πάρει διαζύγιο.

Δεν ήταν εύκολο να εξηγηθούν φαινόμενα όπου το παιδί στρεφόταν εναντίον του γονέα, που δεν είχε την επιμέλεια, δίχως λόγο. Αυτό μπορούσε να συμβεί σε οποιαδήποτε ηλικία.

Δεν ήταν απλή συκοφαντική δυσφήμιση του άλλου γονέα, δεν ήταν απλή πλύση εγκεφάλου του παιδιού, δεν ήταν απλό ψυχολογικό του πρόβλημα. Κάτι το διαφορετικό συνέβαινε.

Πρώτος, λοιπόν, μίλησε για αυτό ο Gardner και το ονόμασε PAS

Parental Alienation Syndrome και ακολούθησαν οι Turkat, Nichols, κά. Πράγματι, ο Gardner και ο Turkat μετά από έρευνες νομικών και ψυχολογικών θεμάτων και περιπτώσεων παιδιών διαζευγμένων, απέδειξαν ότι αποτελεί σύνδρομο βαθιά ριζωμένο στη συνείδηση και τον ψυχικό κόσμο του παιδιού και δεν αποβάλλεται.

Υπάρχει σε ήπια, σε μέτρια και σε βαριά μορφή. Στην τελευταία κατηγορία, το παιδί δεν έχει ενοχές, δεν θέλει καμία σχέση με τον άλλο γονέα (ούτε και τηλεφωνική), τρομάζει με την παρουσία του και τον απεχθάνεται.

Μάλιστα, μπορεί και να πάει σε δικαστήριο εναντίον του. Συνήθως επειδή το έπεισε ο γονέας με τον οποίο συμβιώνει.

Το Σύνδρομο Γονικής Αποξένωσης και η γονική αποξένωση

Ο Gardner διαχωρίζει το Σύνδρομο Γονικής Αποξένωσης από την γονική αποξένωση ως γενικό όρο, ο οποίος έχει συγκεκριμένα αίτια όπως τη γονική παραμέληση, την κακοποίηση (σωματική, συναισθηματική, σεξουαλική), την εγκατάλειψη ή και την αποξένωση εξαιτίας της γονικής συμπεριφοράς.

Ειδικότερα, το Σύνδρομο PAS είναι πολύ συγκεκριμένο και προκύπτει από “πλύση εγκεφάλου”. Με άλλα λόγια, η απλή γονική αποξένωση έχει τις ρίζες της στη συμπεριφορά των γονέων.

Αντίθετα με το Σύνδρομο Γονικής Αποξένωσης που αφορά την κατάσταση και την συμπεριφορά του παιδιού από την αδικαιολόγητη εκστρατεία συκοφάντησης/δυσφήμισης του άλλου γονέα.

Οι παραπάνω επιστημονικές έρευνες έδωσαν τη δυνατότητα να αναπτυχθούν παγκόσμια κινήματα πατέρων (συνήθως) για τα νομικά τους δικαιώματα που απορρέουν από την μη ισότιμη μεταχείρισή τους και την επίδοση της αποκλειστικής επιμέλειας σε ένα μόνο γονέα, στη μητέρα.

Πάντως, το Σύνδρομο Γονικής Αποξένωσης δεν αναγνωρίζεται ως διαταραχή από την ιατρική και την νομική κοινότητα και οι θεωρίες του Gardner καθώς και οι σχετικές έρευνες έχουν δεχτεί ευρεία κριτική.

Η Μέρι Μπανότι, διαμεσολαβήτρια για τις απαγωγές παιδιών σε διεθνές επίπεδο, γράφει σε εκθεσή της συγκεκριμένα:

… αυτό το φαινόμενο αναγνωρίζεται ολοένα και περισσότερο ως πρόβλημα των παιδιών στα οποία δεν επιτρέπεται η πρόσβαση στον ένα ή στον άλλο γονέα.
Ο γονέας που έχει την επιμέλεια φροντίζει να αποξενώσει τον γονέα που δεν έχει την επιμέλεια από τα παιδιά του και αυτή η πρακτική είναι δυστυχώς πολύ συνηθισμένη και έχει καταστροφικές συνέπειες για το παιδί.
Είναι σημαντικό οι δικαστικές αρχές και οι κοινωνικοί λειτουργοί που αναλαμβάνουν παιδιά σε αυτή την κατάσταση να γνωρίζουν ότι υπάρχουν τέτοιες συμπεριφορές και δεν πρέπει να κάνουν διακρίσεις κατά τη λήψη αποφάσεων σχετικά με την πρόσβαση και τα δικαιώματα επίσκεψης.

O ψυχίατρος Θεοδόσιος Χριστοδουλάκης και ο καθηγητής Νίκος Σπιτάλας, οι πρώτοι που μίλησαν γι αυτό ανοιχτά σε συνέδριο.

Η αύξηση των διαζυγίων στη χώρα μας είναι πολύ μεγάλη, αλλά δεν συνάδει με τα ήθη, τα έθιμα και τους δεσμούς της παλαιότερης οικογένειας.

Οι ρόλοι των γονέων έχουν εξελιχθεί, ο πατέρας ασχολείται με την οικογένεια και τα παιδιά αν όχι περισσότερο, ισότιμα με την μητέρα, αλλά η κοινωνία, η πολιτεία και η νομοθεσία δεν έχουν ακολουθήσει αυτή την εξέλιξη.

Η παλαιά αντίληψη ότι το παιδί πρέπει να μείνει με την μητέρα ή ότι ο πατέρας δεν επιθυμεί την καθημερινή επικοινωνία με τα παιδιά του έχει προξενήσει ανεπανόρθωτη βλάβη στις σχέσεις πατέρα/παιδιού και κατά συνέπεια στον ψυχισμό των παιδιών.

Πάντως, σε περιπτώσεις που παρατηρείται το Σύνδρομο Γονικής Αποξένωσης, ο καθηγητής Γεώργιος Κουμάντος προτείνει αναστροφή της επιμέλειας λόγω κακής άσκησής της, διότι επιμένει ότι ο γονέας στον οποίο έχει ανατεθεί η επιμέλεια παιδιού οφείλει να καλλιεργεί στο παιδί αγαθά συναισθήματα για τον άλλο γονέα.

Ψευδείς κατηγορίες και καταστροφικές εμμονές

Το Σύνδρομο Γονικής Αποξένωσης απαντάται και στα παιδιά διαζευγμένων, όπου η μητέρα ψευδώς κατήγγειλε τον πατέρα για σεξουαλική παρενόχληση/ κακοποίηση.

Για παράδειγμα, αναφέρεται ότι στη Γαλλία, 17% των χωρισμένων μανάδων κατηγορούν τον σύζυγο ψευδώς για σεξουαλική κακοποίηση του παιδιού, όταν διεκδικεί και εκείνος την επιμέλεια.

Το ποσοστό αυτό δε στον Καναδά ανέρχεται στο 25%. Αυτές οι ψευδείς κατηγορίες δημιουργούν την βαριάς μορφής PAS. Μιλάμε, λοιπόν, για γονείς με έντονες εμμονές που είναι αποφασισμένοι να καταστρέψουν τον δεσμό του ανήλικου με τον έτερο γονέα.

Συμπτώματα του Συνδρόμου στα παιδιά:

Άγχος, νευρικότητα, κατάθλιψη, αδιαφορία προς τον γονέα που δεν έχει την επιμέλεια, εχθρότητα, απέχθεια, δεν θέλει τηλεφωνική ή άλλη επαφή, δεν δέχεται δώρα, φοβάται να εκδηλώσει τα συναισθήματά του μπροστά στον γονέα από τον οποίο εξαρτάται με δικαστική απόφαση, καταθέτει στο δικαστήριο εναντίον του άλλου γονέα.

Τα αποτελέσματα των κλινικών ερευνών δείχνουν ότι παιδιά με τέτοιο σύνδρομο έχουν μεγάλη δυσκολία να αναπτύξουν υγιείς σχέσεις στο μέλλον, παρουσιάζουν θέματα εμπιστοσύνης και πολύ χαμηλή αυτοεκτίμηση.