Αποκαλυπτικό είναι για μια ακόμη φορά το ρεπορτάζ του έγκριτου δημοσιογράφου Κώστα Βαξεβάνη και του Documento, με το οποίο ξεσκεπάζει τον τρόπο που μεγαλογιατροί, φαρμακευτικές και πολιτική ηγεσία έβαλαν τρικλοποδιά στην έρευνα για το φάρμακο που πριν από λίγες μέρες πήρε έγκριση να χορηγηθεί σε ασθενείς που νοσούν από Covid-19 εκτός νοσοκομείων.
Στις 23 Ιανουαρίου του 2021 η Επιτροπή Εμπειρογνωμόνων του υπουργείου Υγείας προχώρησε σε μια ανακοίνωση η οποία εκτός από ιατρικά στοιχεία και δεδομένα είχε και στοιχεία που συνδέθηκαν με μια ελληνική επιτυχία.
Ο ΕΟΔΥ αποφάσισε να χορηγήσει την ουσία κολχικίνη σε ασθενείς που νοσούσαν από Covid-19 εκτός νοσοκομείων. Η απόφαση σχετίστηκε με μια γιγαντιαία ιατρική μελέτη στον Καναδά με την ονομασία COLCORONA, η οποία φαίνεται να αποδίδει θεραπευτικές ιδιότητες στο φτηνό φάρμακο της κολχικίνης.
Στη συγκεκριμένη μελέτη όχι μόνο συμμετείχαν ερευνητές από την Ελλάδα, αλλά Eλληνες επιστήμονες υπό τον καθηγητή Καρδιολογίας Σπύρο Δευτεραίο ήταν αυτοί που από τον Μάρτιο ακόμη του 2020, στο πρώτο κύμα της πανδημίας, είχαν προχωρήσει στην πρώτη μελέτη παγκοσμίως που συνέδεε την κολχικίνη με τη θεραπεία της Covid-19.
Στην πρώτη αυτή σημαντική μελέτη που είχε την ονομασία GRECCO-19 σημαντικό ρόλο έπαιξε ο διεθνούς εμβέλειας καθηγητής Καρδιολογίας Χριστόδουλος Στεφανάδης, ο οποίος είναι σήμερα και βουλευτής της ΝΔ.
Το Greek dream που έμεινε στα συρτάρια!
Στην ερευνητική ομάδα μάλιστα συναντιούνται και άλλα ονόματα εμπειρογνωμόνων του υπουργείου Υγείας όπως του καθηγητή Τσιόδρα. Η υπόθεση θα μπορούσε να έχει όλα τα στοιχεία ενός Greek dream, αν δεν δηλητηριαζόταν από τις συγκρούσεις συμφερόντων μεγαλογιατρών, τα παιχνίδια των φαρμακευτικών και της ίδιας της πολιτικής ηγεσίας.
Η μεγάλη καναδική μελέτη που φαίνεται να αποδεικνύει πως η κολχικίνη είναι το φτηνό όπλο κατά του κορωνοϊού αποδεικνύει επίσης πως ο ελληνικός πρόγονός της και οι επιστήμονες στη χώρα σαμποταρίστηκαν από το κατεστημένο και τις πολιτικές επιλογές.
Μεγάλος εκτεθειμένος εμφανίζεται επίσης ο Σωτήρης Τσιόδρας, ο οποίος γνώριζε την «εθνική» σημασία της μελέτης, αλλά την άφησε να λιμνάζει χωρίς τη βοήθεια που έπρεπε να δοθεί. Η δημοσιογραφική έρευνα για την κολχικίνη αναζητεί δύο πράγματα: αν το ελληνικό κράτος με τους οργανωμένους του φορείς βοήθησε την έρευνα την ώρα που πέθαιναν άνθρωποι και αν τελικώς η κολχικίνη είναι ένα φάρμακο για τον κορωνοϊό.
Ο καθηγητής Kαρδιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών Σπύρος Δευτεραίος και ο καθηγητής Kαρδιολογίας και βουλευτής της ΝΔ Χριστόδουλος Στεφανάδης ξεκίνησαν την προσπάθεια για τη μελέτη GRECCO-19 για να δουν αν η κολχικίνη μπορεί να αντιμετωπίσει τον κορωνοϊό
Το ιστορικό της Κολχικίνης!
Tο 2012 ο νυν καθηγητής Kαρδιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών Σπύρος Δευτεραίος δημοσιεύει την πρώτη από τις πολλές μελέτες του για τη δραστική ουσία κολχικίνη και την επίδρασή της στην καρδιά.
Η κολχικίνη είναι ένα φτηνό αντιφλεγμονώδες το οποίο χρησιμοποιείται κυρίως για τη θεραπεία της ουρικής αρθρίτιδας. Η δραστική ουσία προέρχεται από το φυτό κολχικό (κολχικίνη) και χρησιμοποιείται στη φαρμακευτική από την εποχή του Διοσκουρίδη τον 1ο αιώνα μΧ.
Η ουσία είναι ισχυρά τοξική, όπως άλλωστε και πολλά φάρμακα, αλλά ευεργετική για πολλές ασθένειες.
Στις μελέτες του ο καθηγητής Σπύρος Δευτεραίος απέδειξε πως η κολχικίνη είναι σωτήρια για περιπτώσεις περικαρδίτιδας, εμφραγμάτων, μειώνει τις φλεγμονές και στην καρδιά και αυξάνει την επιβίωση.
Οι περικαρδίτιδες και επικίνδυνες φλεγμονές στους πνεύμονες
Oταν ξέσπασε το πρώτο κύμα της πανδημίας έγινε γρήγορα αντιληπτό πως ο κορωνοϊός δημιουργεί περικαρδίτιδες και επικίνδυνες φλεγμονές στους πνεύμονες.
Σύμφωνα με όσα λέει συνάδελφος του καθηγητή Δευτεραίου «ο Σπύρος αναρωτήθηκε μήπως η κολχικίνη, εξαιτίας του δεδομένου ότι αντιμετωπίζει τέτοιες καταστάσεις κυρίως στην καρδιά, μπορεί να χρησιμοποιηθεί και για τον κορωνοϊό. Θυμάμαι που στην αρχή όλοι τον αντιμετωπίσαμε με περιπαικτικό τρόπο, όχι για τη σκέψη που είχε αλλά για τη συνεχή ενασχόλησή του με την κολχικίνη επί δέκα χρόνια».
Τελικώς η σύλληψη του Σπύρου Δευτεραίου βρήκε τη στήριξη συναδέλφων του, όπως του καθηγητή Kαρδιολογίας και βουλευτή της ΝΔ Χριστόδουλου Στεφανάδη, και έτσι ξεκίνησε η προσπάθεια για τη μελέτη GRECCO-19. Το επιστημονικό ερώτημα ήταν αν η κολχικίνη μπορεί να αντιμετωπίσει τον κορωνοϊό.
Μελέτη με ελπίδες και τρικλοποδιές!
Στις 20 Απριλίου 2020 ο καθηγητής Χριστόδουλος Στεφανάδης, επιβλέπων της έρευνας GRECCO-19 που μόλις ξεκίνησε, με κύριο ερευνητή τον Δευτεραίο, δηλώνει:
Τα στοιχεία που είχαμε επεξεργαστεί μέχρι χθες το βράδυ είναι πολύ ενθαρρυντικά. Οι δείκτες φλεγμονής CRP πέφτουν στατιστικά σημαντικά.
Τα ηωσινόφιλα πέφτουν. Επίσης, πέφτουν δείκτες όπως η τροπονίνη που υποδηλώνει βλάβη στο μυοκάρδιο. Όλα αυτά τα στοιχεία συνηγορούν ότι είναι ένα πολύ σημαντικό βοηθητικό φάρμακο για τους ασθενείς με κορωνοϊό, οι οποίοι κινδυνεύουν από καταστροφικές επιπλοκές, όπως είναι η κατάρρευση του μυοκαρδίου και του πνεύμονα.
Λίγες μέρες πριν, ο ίδιος ο Σωτήρης Τσιόδρας, στις 28 μαρτίου 2020, ερωτώμενος στην ενημέρωση των δημοσιογράφων για την κολχικίνη απαντά:
Φαίνεται ότι και αυτός ο ιός έχει κάποια καρδιοτοξικότητα. Δεν είναι ακριβώς γνωστό με ποιον μηχανισμό το κάνει.
Ομάδα καθηγητών από την Ελλάδα είχε την πρωτοβουλία να εισηγηθεί στην επιτροπή τη χρήση ενός καρδιοπροστατευτικού φαρμάκου, το οποίο λέγεται κολχικίνη και παρόμοιες ήδη δράσεις ακολουθούνται και από άλλους επιστήμονες στο εξωτερικό.
Το φάρμακο αυτό ενδεχομένως να έχει μια προστασία για την καρδιά και γι’ αυτό θα το δώσουμε στο πλαίσιο ενός πολύ καλά οργανωμένου πρωτοκόλλου. Οι καρδιολόγοι μας είναι παγκόσμιας φήμης και έχουν εξαιρετική αναγνώριση και στο εξωτερικό.
Και ελπίζουμε να δουλέψει και να προστατεύσει ακόμη περισσότερο από επιπλοκές τους νοσούντες στο νοσοκομείο.
Ο Σωτ. Τσιόδρας συμμετέχει και ο ίδιος, θεωρητικά τουλάχιστον, στην ερευνητική ομάδα της GRECCO-19, οπότε έχει δημιουργηθεί η εικόνα πως ενδεχομένως να βρισκόμαστε μπροστά σε μια μεγάλη ανακάλυψη υπό την αιγίδα των «ειδικών» για τον κορωνοϊό. Είναι όμως έτσι;
Στην πραγματικότητα το μοτίβο είναι εντελώς διαφορετικό. Όπως προκύπτει σήμερα, μια χούφτα ερευνη-τών έδιναν μάχη για μια υπόθεση που οι άλλοι παράγοντες σαμποτάριζαν.
Η σημαντική έρευνα που σκόνταφτε στα 100.000 ευρώ!
Η έναρξη της έρευνας απαιτούσε αρχικώς άδεια από τον ΕΟΦ ακόμη και αν το φάρμακο ήταν σε κυκλο-φορία και όχι πειραματικό και ένα μεγάλο ποσό, της τάξης των 100.000 ευρώ, που έπρεπε να καταβληθεί για την υποχρεωτική ασφάλιση κάθε ασθενούς που έπαιρνε μέρος στη μελέτη.
Θα περίμενε κανείς πως μπροστά στην απελπισία που υπήρχε στη χώρα και στο μοναδικό πρόβλημα που απασχολούσε κυρίαρχα τον πλανήτη πως ο ΕΟΦ θα έδινε αμέσως την άδεια για τη μελέτη που αφορούσε ένα ήδη νόμιμο σκεύασμα.
Ο ΕΟΦ όμως δεν συγκάλεσε καμία έκτακτη συνεδρίαση για να δώσει τη σχετική άδεια και έτσι η έγκριση ήρθε έπειτα από τρεις μήνες.
Κάποιος επίσης έπρεπε να καλύψει το ποσό της ασφάλισης.
Πάλι θα περίμενε κάποιος το ελληνικό κρά-τος να καταβάλει ή να φροντίσει να καταβληθούν τα ασφάλιστρα των 100.000 ευρώ ώστε να προχωρήσει η μελέτη.
Σημειωτέον ότι εκείνη την περίοδο η κυβέρνηση έδινε 20 εκατομμύρια μέσω λίστας Πέτσα για… προφύλαξη από τον κορωνοϊό και εκατομμύρια ακόμη με απευθείας αναθέσεις πάλι στο όνομα της πανδημίας.
Δεν κατέβαλε κανένα ποσό για τη μελέτη, ενώ τα μέλη της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων που ήταν και μέλη της ερευνητικής ομάδας για την κολχικίνη δεν φαίνεται να προώθησαν την υπόθεση.
Την καταβολή του ποσού που ήταν απαραίτητο για να ξεκινήσει η μελέτη (υποβολή φακέλου στον ΕΟΦ και ασφάλιστρα) έκανε τελικώς όχι το κράτος, αλλά ο Θόδωρος Τρύφων, ιδιοκτήτης της ελληνικής φαρμακευτικής εταιρείας ΕΛΠΕΝ, ο οποίος λόγω γνωριμίας με γιατρούς της μελέτης πίστεψε πως μπορεί η υπόθεση να καταλήξει θετικά.
Υπάρχει όμως και χειρότερο.
Απαραίτητο στοιχείο για την επιτυχία της μελέτης είναι η συμμετοχή ασθενών. Τους ασθενείς φυσικά βρίσκουν οι γιατροί. Στην GRECCO-19 συμμετείχαν τα πιο επιφανή μέλη της επιτροπής εμπειρογνωμόνων του υπουργείου Υγείας και θα περίμενε κανείς πως θα ήταν εύκολη υπόθεση η ένταξη ασθενών στη μελέτη.
Όπως προκύπτει από τα έγγραφα της μελέτης, συμμετείχαν συνολικά 16 νοσοκομεία στη μελέτη. Θα περίμενε κάποιος πως στα νοσοκομεία στα οποία υπηρετούν τα μέλη της επιτ-ροπής θα υπήρχε συμμετοχή ασθενών, αφού οι εν λόγω γιατροί έδιναν τη μάχη για την επιτυχία της μελέτης.
Η πραγματικότητα όμως είναι εντελώς διαφορετική. Στη μελέτη συμμετέχουν ασθενείς από περιφερειακά νοσοκομεία στην επαρχία (Νοσοκομείο Καστοριάς με 15 ασθενείς, Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ιωαννίνων με 15 ασθενείς, Νοσοκομείο Πτολεμαΐδας με 11), αλλά τα κεντρικά και μεγάλα νοσοκομεία της Αττικής, όπου την ευθύνη έχουν οι εμπειρογνώμονες του υπουργείου Υγείας, δεν συμμετέχουν με ασθενείς.
Το νοσοκομείο Αττικό για παράδειγμα, όπου είναι ο καθηγητής Τσιόδρας, συμμετέχει με δύο ασθενείς μόνο, ενώ μάλιστα σύμφωνα με πληροφορίες ήταν σε τέτοια κατάσταση που απεβίωσαν μόλις άρχισε η μελέτη.
Ο Ευαγγελισμός, όπου υπηρετεί το μέλος της επιτροπής Αναστασία Κοτανίδου, συμμετέχει παρά το μέγεθός του με 13 ασθενείς. Εντυπωσιακό είναι πως το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο στο Ρίο, στο οποίο υπεύθυνος της μελέτης είναι το μέλος της επιτροπής Χαράλαμπος Γώγος, δεν συνεισφέρει κανέναν ασθενή.
Φαίνεται δηλαδή πως η μελέτη δεν αντιμετωπίζεται με ιδιαίτερο ενθουσιασμό (αν και μπορεί να χρησιμοποιηθεί χειρότερη λέξη) απ’ αυτούς που θα τη στήριζαν.
Η αναποτελεσματική ρεμδεσιβίρη και τα πεταμένα 29.500.000 ευρώ!
Την ώρα που ο ΠΟΥ χαρακτήριζε αναποτελεσματική την ρεμδεσιβίρη, η ελληνική κυβέρνηση έδινε 29,5 εκατ. για την προμήθεια της ρεμδεσιβίρης.
Παρότι μπήκαν 16 νοσοκομεία στην έρευνα για την κολχικίνη, τα μέλη της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων που θεωρητικά συμμετείχαν στην έρευνα, συνεισέφεραν με ελάχιστους ασθενείς σε αυτήν.
Συγκεκριμένα, το Αττικό του κ. Τσιόδρα μόνο με 2, ενώ το νοσοκομείο του Ρίου του κ. Γώγου με κανένα. Το βάρος της έρευνας το σήκωσαν τα περιφερειακά νοσοκομεία
Είναι πολλά τα λεφτά…για ρεμδεσιβίρη
Η έρευνα GRECCO-19 διεξήχθη τελικώς με 105 ασθενείς, που στην πλειονότητά τους προήλθαν από νοσοκομεία της επαρχίας. Πού οφείλεται η αδικαιολόγητη για τον αριθμό και την επιρροή των ερευνητών συμμετοχή;
Γιατί δεν προωθήθηκε η μελέτη που από την πρώτη στιγμή αποδείχτηκε ελπιδοφόρα και κατέλη-ξε να γίνει μέρος μιας τεράστιας μελέτης στον Καναδά;
Ας πάρουμε μια άλλη περίπτωση φαρμάκου που χρησιμοποιήθηκε σε μελέτες για την αποτελεσματικότητα κατά της Covid-19. Πρόκειται για το φάρμακο ρεμντεσιβίρ, που η αποτελεσματικότητά του άρχισε να ελέγχε-ται από το πρώτο κύμα της πανδημίας.
Υπήρχε η άποψη πως η ρεμδεσιβίρη μόνο της ή συνδυαστικά θα μπορούσε να είναι μια λύση. Στην Ελλάδα έγιναν μελέτες για το συγκεκριμένο φάρμακο σε τέσσερα νοσοκομεία.
Το συγκεκριμένο σκεύασμα απασχόλησε μελέτες σε όλο τον κόσμο και σχετικά πρόσφατα, στις 20 Νοεμβρίου, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας συνόψισε τα συμπεράσματά του σε μία ανακοίνωση όπου λέει πως: «ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας εξέδωσε σύσταση υπό όρους ενάντια στη χρήση ρεμδεσιβίρης σε νοσηλευόμενους ασθενείς, ανεξαρτήτως της σοβαρότητας της νόσου, καθώς “δεν υπάρχουν αυτήν τη στιγμή αποδείξεις ότι η ρεμδεσιβίρη βελτιώνει την επιβίωση και άλλα αποτελέσματα σε αυτούς τους ασθενε-ίς”».
Αυτή η σύσταση του ΠΟΥ αποτέλεσε μέρος οδηγίας σχετικά με την κλινική φροντίδα για την Covid-19.
Α-ναπτύχθηκε από μια διεθνή ομάδα ανάπτυξης κατευθυντήριων γραμμών, η οποία περιλαμβάνει μεταξύ άλ-λων 28 ειδικούς κλινικής φροντίδας. Οι κατευθυντήριες γραμμές δόθηκαν σε συνεργασία με τη μΚΟ Magic Evidence Ecosystem Foundation. Τα δεδομένα που εξετάστηκαν από αυτήν τη δοκιμή, καθώς και από ακόμη τρεις δοκιμές, προήλθαν από στοιχεία από συνολικά 7.000 ασθενείς.
Τα επίμαχα στοιχεία έδειξαν ότι «δεν υπήρξε καμία σημαντική επίδραση στη θνησιμότητα, στην ανάγκη για μηχανική υποστήριξη, στον χρόνο για την κλινική βελτίωση και σε άλλα αποτελέσματα σημαντικά για τους ασθενείς».
Είναι πλέον γεγονός πως δεν υπάρχει λόγος χρήσης του συγκεκριμένου φαρμάκου για την αντιμετώπιση του κορωνοϊού.
Την Πέμπτη 28 Ιανουαρίου του 2021 η ελληνική κυβέρνηση κατέθεσε τροπολογία με την οποία αποφασίζει να διατεθούν 29,5 εκατ. ευρώ για προμήθεια ρεμδεσιβίρης που έγινε μέσα στο 2020.
Δηλαδή, πληρώνουμε χωρίς να δίνει κανένας αναφορά ούτε για το φάρμακο ούτε για το πώς διατέθηκαν τα 29,5 εκατ., όταν για την κολχικίνη, που η αποτελεσματικότητά της απασχολεί πολλές μελέτες και δύο τεράστιες μελέτες στον Καναδά αλλά και στο Γέιλ (συνδυαστικά με στατίνη), η Ελλάδα δεν πλήρωσε τις 100.000 ευρώ που χρειάζονταν για να ξεκινήσει η έρευνα.
Τώρα γιατί η ρεμδεσιβίρη είχε τέτοια πέραση όταν από πολύ νωρίς μες στο 2020 ήταν δεδομένη η αναποτελεσματικότητά του, πρέπει να το απαντήσει η κυβέρνηση Μητσοτάκη και ο κ. Τσιόδρας.
Πρέπει επί-σης να απαντηθεί, ίσως από εισαγγελέα, αν αληθεύουν οι πληροφορίες πως για την προώθηση της ρεμδεσιβίρης η φαρμακευτική έδωσε 20.000 ευρώ ανά ασθενή που συμμετείχε στη μελέτη, στους λεγόμενους «πανεπιστημιακούς λογαριασμούς», πράγμα που αποτελεί αναμφίβολα κίνητρο υπέρ της μελέτης αλλά και της κατανάλωσης του φαρμάκου.
Εν ολίγοις πρέπει να απαντηθεί ποιοι και γιατί έδωσαν 29,5 εκατομμύρια για ρεμδεσιβίρη.
Δεν είναι όμως μόνο οι αμφίβολες μελέτες για τη ρεμδεσιβίρη που ενεργοποιούν κλάδους του ιατρικού κατεστημένου και της πιθανής συναλλαγής με τις φαρμακευτικές.
Στο ξεκίνημα της πανδημίας η Ελλάδα προμηθεύτηκε και άρχισε να χορηγεί χωρίς καμία μελέτη την ουσία χλωροκίνη για την αντιμετώπιση του κο-ρονοϊού. Στη χώρα έχουν εισαχθεί σύμφωνα με πληροφορίες πέντε τόνοι χλωροκίνης.
Σε ό,τι αφορά τα αποτελέσματα του φαρμάκου, αποδείχτηκε βλαβερό προκαλώντας ακόμη και θανάτους ασθενών και βγήκε από τα πρωτόκολλα.
Φαίνεται πως ακόμη και τη στιγμή αυτή που η κολχικίνη έχει επιλεχθεί από τον ΕΟΔΥ για χρήση κατά του κορωνοϊού υπάρχει πόλεμος συμφερόντων με επιστημονική επίφαση.
Μέλη της επιτροπής ζήτησαν να ανακ-ληθεί η κολχικίνη από τον κατάλογο φαρμάκων για την Covid-19 μετά την απόφαση χρήσης της. Είναι δεδομένο πως ένα φτηνό φάρμακο, που στοιχίζει μόλις 5 ευρώ, δεν συμφέρει αρκετούς.
Ίσως η τοποθέτηση του καθηγητή Σπύρου Δευτεραίου σε ένα ιατρικό τηλεσυνέδριο στις 14 Οκτωβρίου 2020, που αφορούσε τη μελέτη GRECCO-19, ήταν και ακριβής και προφητική: «Δεν συναντήσαμε σε αυτή την προσπάθειά μας μόνο φίλους, τολμώ να πω πως συναντήσαμε και αντιπάλους ή μάλλον εχθρούς και υβριστές».
Όσοι μπλόκαραν την ελληνική μελέτη για την κολχικίνη, ώστε να μπορέσουν να ισχυριστούν πως ήταν μια μικρή μελέτη άνευ ισχυρού αποτελέσματος σκόνταψαν πάνω στην επιβεβαίωσή της από την καναδική μελέτη, αλλά και από άλλες ακόμη που είναι σε εξέλιξη διεθνώς.
Αλλά ο αγώνας (τους) συνεχίζεται. Φυσικά και μέσα στην επιτροπή εμπειρογνωμόνων του υπουργείου Υγείας.
Του Κώστα Βαξεβάνη @ Documento
