Στο κατά πόσο και πώς βλάπτει η μοναξιά την υγεία μας εστίασαν οι επιστήμονες, καθώς, όπως λένε τα τελευταία χρόνια, η μοναξιά αποτελεί σύγχρονη μάστιγα.
Η Έκθεση της Διακομματικής Επιτροπής για την Μοναξιά (Commission on Loneliness) που έχει συσταθεί στο Βρετανικό Κοινοβούλιο και, η οποία δημοσιεύθηκε πρόσφατα στη Μεγάλη Βρετανία, έδειξε ότι 9 εκατομμύρια Βρετανοί πολίτες, εκ των οποίων τα 2 εκατομμύρια είναι άνω των 75 ετών, υποφέρουν από μοναξιά, η οποία βλάπτει την υγεία όσο και 15 τσιγάρα ημερησίως.
Σύμφωνα με τους ειδικούς, μπορεί να αντιμετωπιστεί μόνο αν συνεργαστούν όλοι οι ιθύνοντες (κυβέρνηση, εργοδότες, επιχειρήσεις, οργανισμοί της κοινωνίας των πολιτών, οικογένειες, τοπικές κοινωνίες και κάθε άτομο ξεχωριστά). Η Έκθεση αυτή αποτέλεσε το έναυσμα να καταρτιστεί Εθνικό Σχέδιο καταπολέμησης της μάστιγας αυτής.
Πως η μοναξιά επηρεάζει αρνητικά την υγεία
Σε έρευνες επιστημόνων από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Λος Άντζελες (UCLA) διαπιστώθηκε πως όσοι νιώθουν μόνοι έχουν μια τάση προς κατανάλωση ανθυγιεινών τροφίμων, κυρίως όσων περιέχουν ζάχαρη και λίπος. Αυτό δεν είναι τυχαίο.
Έχει βρεθεί ότι η κατανάλωση τέτοιων τροφίμων ενεργοποιεί τα κέντρα ευχαρίστησης στον εγκέφαλο, επομένως δημιουργεί παροδικά ένα αίσθημα ευεξίας. Άλλες έρευνες έχουν δείξει ότι οι μοναχικοί άνθρωποι συχνά στρέφονται στην υπερφαγία, στην υπερκατανάλωση ποτού και στο τσιγάρο σε μια προσπάθεια να αισθανθούν καλύτερα.
Επιπλέον, σπανίως γυμνάζονται συστηματικά και όλες αυτές οι συμπεριφορές προδιαθέτουν για την ανάπτυξη προβλημάτων υγείας.
Η σχέση μοναξιάς και χρόνιας φλεγμονής
Ακόμα, όμως, κι αν δεν υιοθετήσει κάποιος ανθυγιεινές ή ριψοκίνδυνες συμπεριφορές, η στενοχώρια και το στρες της μοναξιάς από μόνα τους αρκούν για να υπονομεύσουν την υγεία.
Και αυτό, γιατί αυξάνουν τα επίπεδα των ορμονών του στρες και της φλεγμονής στον οργανισμό, δύο συνέπειες που μπορεί να προκαλέσουν εκτεταμένες βλάβες σε όλα σχεδόν τα όργανα και τους ιστούς.
Η χρόνια φλεγμονή, σχετίζεται με την καρδιοπάθεια, την αρθρίτιδα, τον τύπου 2 διαβήτη, ακόμα και με τον καρκίνο. Επιπλέον, όσοι νιώθουν μόνοι και δυστυχισμένοι έχουν την τάση να αντιδρούν πιο έντονα στα αρνητικά γεγονότα της ζωής και να στρεσσάρονται πιο έντονα στην καθημερινότητά τους, γεγονός που μπορεί να καταστείλει το ανοσοποιητικό τους σύστημα.
Μελέτες του Πολιτειακού Πανεπιστημίου του Οχάιο έχουν δείξει ότι οι μοναχικοί άνθρωποι διαθέτουν υψηλότερα επίπεδα αντισωμάτων στους ιούς του έρπη, γεγονός που υποδηλώνει ότι οι συγκεκριμένοι ιοί είναι πιο ενεργοί σε αυτούς απ’ ότι στους ανθρώπους που δεν νιώθουν μόνοι.
Πρόβλημα των νέων και των ηλικιωμένων
Παρότι η μοναξιά έχει εξεταστεί περισσότερο στην τρίτη ηλικία, αυτό δεν σημαίνει πως δεν αποτελεί πρόβλημα και των νέων. Μεγάλη έρευνα που παρουσιάστηκε πέρυσι τον Αύγουστο στο ετήσιο συνέδριο της Αμερικανικής Ψυχολογικής Εταιρείας έδειξε ότι η συχνότητα της μοναξιάς κορυφώνεται σε τρία στάδια της ζωής: στην εφηβεία, στα πρώτα χρόνια της ενήλικης ζωής και ύστερα στους ηλικιωμένους.
Στην έρευνα αυτή, που πραγματοποιήθηκε στο Πανεπιστήμιο Brigham Young, είχαν αναλυθεί συνδυαστικά τα ευρήματα 70 κλινικών μελετών, που αφορούσαν 3,4 εκατομμύρια ανθρώπους.
Φάνηκε ότι η μοναξιά αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο πρόωρου θανάτου και πως το μέγεθος αυτού του κινδύνου είναι πολύ μεγαλύτερο απ’ ότι αυτό που επιφέρουν άλλοι γνωστοί εχθροί της υγείας, όπως η παχυσαρκία.
Ένας άνθρωπος μπορεί να αισθάνεται μόνος για πολλούς και διαφορετικούς λόγους, για όποιον λόγο κι αν νιώθει μόνος, το σημαντικό είναι να το παραδεχτεί, να το εξωτερικεύσει και στη συνέχεια να προσπαθήσει να βάλει νέα πρόσωπα στη ζωή του, δηλώνοντας συμμετοχή σε προγράμματα εθελοντισμού ή αναθερμαίνοντας τις σχέσεις με την οικογένεια ή παλιούς φίλους που άφησε να χαθούν στο χρόνο.