Ήταν σχεδόν μεσάνυχτα της Τρίτης, 28 Φεβρουαρίου 2023, όταν η επιβατική αμαξοστοιχία που πραγματοποιούσε το βραδινό δρομολόγιο Αθήνα – Θεσσαλονίκη, ύστερα από εγκληματική αμέλεια, συγκρούεται μετωπικά με εμπορικό συρμό στην περιοχή των Τεμπών.
Οι 350 μισοκοιμισμένοι επιβάτες, ανάμεσά τους πολλοί φοιτητές, ξυπνάνε από το απότομο φρενάρισμα και τον εκκωφαντικό ήχο της πρόσκρουσης. Σύντομα τα πρώτα βαγόνια τυλίγονται στις φλόγες.
Κάποιοι καταφέρνουν να βγουν από τους εκτροχιασμένους συρμούς, σπάζοντας τα τζάμια. Ακολουθεί πανικός.
Τα Δέκα εφιαλτικά δευτερόλεπτα
Όπως δήλωσε ένας εκ των διασωθέντων που καθόταν στο τέταρτο βαγόνι:
Υπήρξε στην αρχή καθυστέρηση 20 λεπτά με μισή ώρα. Μετά μας λέει ο οδηγός για καθυστέρηση μίας ώρας […] λέει ότι υπάρχει σύγχυση στις γραμμές. Ακούμε δύο κοπέλες – δεν γνωρίζω πώς λέγονται οι βοηθοί – να λένε: πού είναι ο προϊστάμενος; Είναι πίσω; Και σε ένα λεπτό, μπαμ.
Ήταν 10 δευτερόλεπτα εφιαλτικά, με φωτιές.
Ο τραγικός απολογισμός της ανείπωτης τραγωδίας
Σύμφωνα με τον τελευταίο απολογισμό έχουν ανασυρθεί οι σοροί 57 ανθρώπων – οι περισσότεροι φοιτητές νεαρής ηλικίας…που άργησαν λίγο…λόγω της κακιάς (Χ)ώρας… και των ρουσφετιών που τοποθέτησαν τον 59χρονο “σταθμάρχη” σε μια θέση ευθύνης χωρίς να πληροί τις απαραίτητες προϋποθέσεις!
Αρκεί μια συγνώμη για 57 αδικοχαμένες ζωές;
Στο πολύνεκρο δυστύχημα στα Τέμπη αναφέρθηκε, με καθυστέρηση 4 ημερών, σε ανάρτησή του στο Facebook ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, ζητώντας συγγνώμη!
Η ανάρτηση του Κυριάκου Μητσοτάκη για τα Τέμπη:
Σήμερα θα ήθελα να γράψω για την ανείπωτη τραγωδία στα Τέμπη. Χωρίς ξύλινα λόγια, χωρίς να επαναλαμβάνω τα τετριμμένα. Να κάνω μια προσπάθεια να βάλω σε σειρά τις σκέψεις μου και σε λόγια τα συναισθήματα μου.
Και ξεκινώ με τα αυτονόητα. Ως πρωθυπουργός, οφείλω σε όλους, αλλά πάνω από όλα στους συγγενείς των θυμάτων, μια μεγάλη ΣΥΓΓΝΩΜΗ. Τόσο προσωπική, όσο και στο όνομα όλων όσοι κυβέρνησαν τη χώρα εδώ και χρόνια. Γιατί, πράγματι, στην Ελλάδα του 2023, δεν γίνεται δυο τρένα να κινούνται αντίθετα στην ίδια γραμμή και να μην το έχει αντιληφθεί κανείς.
Δεν μπορούμε, δεν θέλουμε και δεν πρέπει να κρυφτούμε πίσω από το ανθρώπινο σφάλμα. Αν το έργο της Τηλεδιοίκησης είχε ολοκληρωθεί, αυτό το δυστύχημα θα ήταν πρακτικά αδύνατο να είχε συμβεί. Το γεγονός ότι το Ψηφιακό Σύστημα Ελέγχου θα λειτουργεί πλήρως μέσα στους επόμενους μήνες δεν είναι δικαιολογία. Το αντίθετο. Κάνει τον πόνο μου ακόμα μεγαλύτερο που δεν προφτάσαμε να το ολοκληρώσουμε πριν συμβεί το κακό.
Η Δικαιοσύνη θα ερευνήσει ταχύτατα τη τραγωδία και θα αποδώσει ευθύνες. Ενώ τις επόμενες μέρες ο αρμόδιος υπουργός θα ανακοινώσει παρεμβάσεις άμεσης βελτίωσης της ασφάλειας των σιδηροδρόμων μέχρι να ολοκληρωθεί το Ηλεκτρονικό Σύστημα Διοίκησης. Τώρα, έχουμε χρέος να σταθούμε δίπλα στις οικογένειες των θυμάτων, αναγνωρίζοντας με θάρρος τα σφάλματα του κράτους.
Όμως, ούτε αυτά φτάνουν. Θα ζητήσω αμέσως από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και από φίλες χώρες τη συνδρομή τους σε τεχνογνωσία, ώστε να αποκτήσουμε, επιτέλους, σύγχρονα τρένα. Και θα αγωνιστώ για να έχουμε πρόσθετη κοινοτική χρηματοδότηση προκειμένου να συντηρηθεί και να αναβαθμιστεί γρήγορα το υφιστάμενο δίκτυο.
Τέλος, θα προτείνω σε όλα τα κόμματα να δεσμευτούμε από τώρα ότι, στην επόμενη Βουλή, θα συσταθεί Ειδική Επιτροπή που θα διερευνήσει την πονεμένη ιστορία των ελληνικών σιδηροδρόμων όλη την τελευταία εικοσαετία. Όσα δεν έγιναν τόσα χρόνια πρέπει να τα κάνουμε τώρα και γρήγορα.
Γνωρίζουμε όλοι ότι οι σιδηρόδρομοι της πατρίδας είναι βαθιά προβληματικοί. Είναι ίσως η ακραία έκφραση μιας Ελλάδας που δεν μας ταιριάζει και θέλουμε να την αφήσουμε πίσω.
Ξέρω ότι πολλοί σήμερα θα θυμούνται τη φράση ενός προκατόχου μου ότι «αυτή είναι η Ελλάδα». Όμως όχι, δεν είναι μόνον αυτή. Υπάρχει και μια άλλη Ελλάδα, εκεί έξω, που μας δίνει ελπίδα, πίστη και δύναμη.
Την είδαμε όλοι και μετά το τραγικό δυστύχημα. Στους πυροσβέστες, στους διασώστες και στο ΕΚΑΒ που βρέθηκαν εκεί από την πρώτη στιγμή. Στους γιατρούς και υγειονομικούς που οργάνωσαν αμέσως την περίθαλψη των τραυματιών. Στον Στρατό. Αλλά και στους ειδικούς της Αστυνομίας που διεκπεραίωσαν με ταχύτατα την οδυνηρή αποστολή της ταυτοποίησης των σορών. Ώστε να επιστραφούν στις οικογένειές τους για να πενθήσουν.
Το πρόσωπο της καλύτερης Ελλάδας είδαμε, επίσης, στους επιβάτες που ρίσκαραν τη ζωή τους για να σώσουν τους συνεπιβάτες τους. Στις Ελληνίδες και τους Έλληνες που έσπευσαν ενωμένοι να δώσουν αίμα. Αλλά και στα νέα παιδιά που διαδήλωσαν βουβά και ειρηνικά, κρατώντας ένα κερί και με σύνθημα «φταίει η κακιά η (χ)ώρα». Ένα σύνθημα που η αλήθεια του μας πονά όλους.
Προσωπικά είμαι στην πολιτική για να αλλάξω αυτή την «κακιά την χώρα», αυτήν την παλαιά Ελλάδα που μας πληγώνει. Γι’ αυτό προσπαθώ, κάθε μέρα. Άλλοτε τα καταφέρνω και άλλοτε όχι. Ξέρω καλά, ωστόσο, πόσο καλύτερη μπορούμε να κάνουμε την πατρίδα μας αν σαρώσουμε τα απομεινάρια του παρελθόντος που μας κρατάνε πίσω. Και για αυτήν την Ελλάδα που μας αξίζει θα συνεχίσω να αγωνίζομαι.
Εδώ σταματώ. Σήμερα, Κυριακή της Ορθοδοξίας, ανάβουμε όλοι ένα κερί στη μνήμη αυτών που έφυγαν τόσο άδικα και τόσο πρόωρα.
Το πολιτικό ρουσφέτι!
Με δεδομένο ότι ο “σταθμάρχης” δεν πληρούσε καμία από τις προϋποθέσεις ώστε να βρίσκεται στη θέση ευθύνης που κατείχε, προκύπτει το εύλογο ερώτημα για το πως βρέθηκε σε αυτή τη θέση;;
Η απάντηση κρύβεται σε μια συνήθη πρακτική και αποκαλείται πολιτικό ρουσφέτι. Η δημοσιογραφική έρευνα έφτασε στο όνομα της βουλευτή Λάρισας, κ. Στέλλας Μπίζιου, η γραμματέας της οποίας είχε φιλικές σχέσεις με την θυγατέρα του σταθμάρχη!
Η βουλευτής Στέλλα Μπίζιου αρνείται κάθε εμπλοκή της σε αυτή την υπόθεση. Αναγνωρίζει ότι η γραμματέας της έχει σχέση με την θυγατέρα του σταθμάρχη. Αρνείται ότι είναι αυτή που κρύβεται πίσω από το ρουσφέτι.
Αν και ο πολιτικός κόσμος του νομού Λαρίσης είναι πολύ μικρός και οι πάντες ξέρουν τα πάντα, η κ. Μπίζιου αρνείται επίσης να αποκαλύψει ποιος κρύβεται πίσω από αυτό το ρουσφέτι.
Προσέξτε, δεν απορρίπτει το ενδεχόμενο να υπήρξε ρουσφέτι αλλά απορρίπτει κάθε δική της εμπλοκή.
Οι τελευταίες κινήσεις του σταθμάρχη
Την ίδια ώρα νέα στοιχεία γίνονται γνωστά. Συγκεκριμένα, πληροφορίες αναφέρουν πως λίγο πριν τη σύγκρουση των τρένων στα Τέμπη (και συγκεκριμένα πριν φτάσει το τρένο στο σταθμό στη Λάρισα), ο σταθμάρχης Λάρισας είχε πάει να πάρει καφέ στην καφετέρια που υπάρχει μέσα στο σταθμό.
Σύμφωνα με όσα μετέδωσε το Star, μέσα στον σταθμό υπάρχει μία καφετέρια όπου, ένα τέταρτο πριν φτάσει ο συρμός, πήγε ο σταθμάρχης για να αγοράσει έναν καφέ. Στη συνέχεια κατευθύνθηκε προς το βάθος της αποβάθρας και επέστρεψε στο πόστο του.
Κάμερες ασφαλείας υπάρχουν παντού στον σταθμό και οι κινήσεις του έχουν καταγραφεί ενώ τις επιβεβαιώνουν και εργαζόμενοι στο καφέ.
Οι αμαρτωλές συμβάσεις και η εγκληματική αμέλεια
Μια αλυσίδα πολιτικής αδιαφορίας, επιχειρηματικών συγκρούσεων, αμαρτωλών συμβάσεων και όλων των υπόλοιπων παθογενειών του ελληνικού κράτους έχουν εμποδίσει εδώ και 20 χρόνια την εγκατάσταση ενός σωτήριου υπερσύγχρονου συστήματος τηλεματικής στους σιδηρόδρομους με το οποίο θα είχε αποφευχθεί η τραγωδία των Τεμπών.
Όσο κι αν προσπαθεί η κυβέρνηση να εστιάσει και να κάνει κεντρικό σημείο της επιχειρηματολογίας της το ολέθριο ανθρώπινο λάθος του σταθμάρχη της Λάρισας, η πραγματικότητα είναι ότι αυτός ο άνθρωπος που δεν είχε ούτε τα τυπικά προσόντα για τη θέση δεν θα αποδεικνυόταν μοιραίος αν σε αυτές τις αμαξοστοιχίες που αναπτύσσουν ταχύτητα πάνω από 150 χιλιόμετρα την ώρα και στο σιδηροδρομικό δίκτυο της χώρας είχε λειτουργήσει το σύστημα European Train Control System (ETCS), το οποίο αποκτήθηκε στις αρχές του αιώνα, αλλά ακόμη δεν έχει χρησιμοποιηθεί ουσιαστικά.
Όταν μιλάμε για το ETCS εννοούμε ένα προηγμένο σύστημα τηλεματικής που διασφαλίζει ότι η ταχύτητα μιας αμαξοστοιχίας δεν θα ξεπεράσει ποτέ το προβλεπόμενο όριο, που παρακολουθεί σε πραγματικό χρόνο τη θέση ενός συρμού στο σιδηροδρομικό δίκτυο και που παρέχει αυτόματα συστήματα πέδησης σε έκτακτες καταστάσεις.
Αποτελεί με λίγα λόγια το άγρυπνο «μάτι» των μηχανοδηγών και των υπευθύνων του δικτύου για σημεία και καταστάσεις στις οποίες θα ήταν «τυφλοί».
Αυτό το σύστημα αποκτήθηκε από την Ελλάδα λίγα χρόνια πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες, όταν η χώρα επιχειρούσε να δείξει ένα σύγχρονο πρόσωπο για τη μεγάλη παγκόσμια γιορτή.
Το ETCS εγκαταστάθηκε σε κάποιους συρμούς, αλλά όχι σε γραμμές κάτι που το καθιστούσε εξ’ ορισμού μη λειτουργικό καθώς τα τραίνα δεν μπορούσαν να παίρνουν τις πληροφορίες που θα εξασφάλιζαν την ασφάλεια των δρομολογίων.
Μετά τη λήξη των αγώνων και για την επόμενη δεκαετία το σύστημα παρέμεινε εγκατεστημένο στους συρμούς αλλά ανενεργό. Ο ελληνικός σιδηρόδρομος συνέχισε να είναι «τυφλός», θύμα των καθυστερήσεων από τις ενστάσεις εταιρειών που μειοδότησαν στον σχετικό διαγωνισμό.
Μια εξ’ αυτών η εταιρεία ΤΟΜΗ, θυγατρική της «Άκτωρ». Στελέχη του ΟΣΕ εξηγούν επιπροσθέτως ότι «αγκάθι» στην ολοκλήρωση των σιδηροδρομικών έργων είναι συχνά και οι μεγάλες εκπτώσεις που δίνονται στα έργα από τις εταιρείες που συμμετέχουν στους κατά καιρούς διαγωνισμούς.
Κάπως έτσι φτάσαμε στο 2014 και στην υπογραφή της σύμβασης σηματοδότησης 717, η οποία έχει εξελιχθεί σε «μύθο» για τους ανθρώπους των σιδηροδρόμων, καθώς έχει γίνει αντικείμενο πολλών ερωτήσεων στη Βουλή ενώ η υλοποίηση της έμοιαζε περισσότερο με ανέκδοτο.
Η σύμβαση υπεγράφη με την εταιρεία Alstom και αντικείμενο της ήταν η ανάταξη 52 υφιστάμενων συστημάτων σηματοδότησης στα τμήματα της γραμμής ΣΚΑ-Τιθορέα και Δομοκός-Λάρισα-Πλατύ-Θεσσαλονίκη-Προμαχώνας.
Ο αρχικός προϋπολογισμός ήταν 41 εκατ. ευρώ και αυξήθηκε στα 51,2 εκατ. ενώ λίγο αργότερα προστέθηκαν άλλα 13,3 εκατ. με συμπληρωματική σύμβαση. Τι κατάφεραν εκείνοι που ανέλαβαν την υλοποίηση του έργου; Να ολοκληρώσουν μόλις το 32% στα δύο χρόνια που προβλέπονταν από τη σύμβαση.
Η εργολαβία πάγωσε, στη συνέχεια ξεπάγωσε και μέχρι το 2021 το ποσοστό υλοποίησης είχε ανέβει στο 37%.
Φτάσαμε τελικά στο 2022 για να προκηρυχθεί ένα νέο έργο για την επαναφορά σε λειτουργική κατάσταση του συστήματος ETCS σε 120 τρένα.
Το έργο προγραμματίζεται να ολοκληρωθεί τον Σεπτέμβριο του 2023 και να τεθεί σε πλήρη λειτουργία έως το τέλος του έτους. Αν όλα πάνε βάσει προγράμματος, ένα μεγάλο «αν» με όσα έχουν συμβεί μέχρι στιγμής, η εγκατάσταση και η πιστοποίηση του ETCS θα αφορά τον άξονα Αθήνας – Θεσσαλονίκης κλείνοντας έτσι ένα ζήτημα που εκκρεμεί εδώ και πάνω από 20 χρόνια.
Και που αν είχε ολοκληρωθεί όταν έπρεπε δεν θα θρηνούσαμε σήμερα τους 57 νεκρούς των Τεμπών.
