13 Ιουνίου 2025

Πού οφείλεται το φιάσκο με το ελληνικό σχολείο στο Μόναχο!

Δεκαετίες αμέλειας, πολιτικών ευθυνών και χαμένων ευκαιριών!

Πού οφείλεται το φιάσκο με το ελληνικό σχολείο στο Μόναχο!

Η υπόθεση του Ελληνικού Σχολείου στο Μόναχο αποτελεί ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα κρατικής αδράνειας, κακοδιαχείρισης και πολιτικής ολιγωρίας, που θέτει σε κίνδυνο ένα έργο ζωτικής σημασίας για την ελληνική ομογένεια της Βαυαρίας.

Παρά τις αρχικές υποσχέσεις και τη στρατηγική σημασία του έργου, η κατασκευή του σχολείου παραμένει ημιτελής, ενώ το ακίνητο κινδυνεύει να επιστραφεί στον Δήμο Μονάχου.

Το αποτέλεσμα είναι η ελληνική κοινότητα να παραμένει χωρίς κατάλληλες σχολικές υποδομές, ενώ το ελληνικό Δημόσιο βρίσκεται αντιμέτωπο με σοβαρές νομικές και οικονομικές συνέπειες.

Η αρχή της υπόθεσης

Το 2001, υπό την πίεση της ελληνικής παροικίας του Μονάχου, η ελληνική πολιτεία αγόρασε ακίνητο 15 στρεμμάτων στην ανερχόμενη περιοχή Berg am Laim έναντι 3 εκατ. ευρώ.

Η συμφωνία περιλάμβανε ιδιαίτερα ευνοϊκούς όρους, καθώς η βαυαρική κυβέρνηση δεσμεύτηκε να συγχρηματοδοτήσει την κατασκευή του σχολείου κατά 70%, μειώνοντας τη συμμετοχή του ελληνικού Δημοσίου σε μόλις 7,8 εκατ. ευρώ για ένα έργο συνολικού προϋπολογισμού 26 εκατ. ευρώ.

Ωστόσο, οι όροι της συμφωνίας απαιτούσαν την ολοκλήρωση της κατασκευής εντός τεσσάρων ετών από την έκδοση της οικοδομικής άδειας. Σε περίπτωση μη τήρησης των προθεσμιών, το ακίνητο θα επιστρεφόταν στον Δήμο Μονάχου.

Παρά τις δικαστικές προσφυγές που καθυστέρησαν την έναρξη των εργασιών, το ελληνικό Δημόσιο κατάφερε να εξασφαλίσει οικοδομική άδεια το 2008. Όμως, μέχρι το 2012, η πρόοδος ήταν ανύπαρκτη.

Ανύπαρκτη πρόοδος και καθυστερήσεις

Η ανάδοχος εταιρεία ΑΡΧΙΚΟΝ ανέλαβε το έργο το 2010 μετά από διεθνή διαγωνισμό, αλλά η ισχύς της οικοδομικής άδειας έληξε στα μέσα του 2012 λόγω έλλειψης προόδου. Ο Δήμος Μονάχου ενεργοποίησε τη ρήτρα επιστροφής του οικοπέδου, επικαλούμενος τη μη τήρηση των όρων της συμφωνίας.

Παρά τις πιέσεις από την ελληνική ομογένεια και την παρέμβαση του τότε πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά προς τον πρωθυπουργό της Βαυαρίας Χορστ Ζεεχόφερ, οι καθυστερήσεις συνεχίστηκαν.

Το 2013 δημοσιεύθηκε διυπουργική απόφαση για την εγγραφή κονδυλίου ύψους 24 εκατ. ευρώ στον κρατικό προϋπολογισμό για τη χρηματοδότηση του έργου. Ωστόσο, οι μελέτες έπρεπε να προσαρμοστούν στους γερμανικούς πολεοδομικούς κανονισμούς, με αποτέλεσμα νέες καθυστερήσεις. Η ΚΤΥΠ Α.Ε., που είχε αναλάβει την επίβλεψη του έργου, δεν εκτέλεσε επαρκείς ελέγχους και δεν διασφάλισε τη χρηματοδότηση της αναδόχου εταιρείας.

Η θεμελίωση και οι νέες καθυστερήσεις

Η θεμελίωση του σχολείου πραγματοποιήθηκε τον Ιανουάριο του 2015 μετά από εξωδικαστικό συμβιβασμό μεταξύ του ελληνικού Δημοσίου και του Δήμου Μονάχου. Ωστόσο, σχεδόν ταυτόχρονα διακόπηκε η χρηματοδότηση από το Υπουργείο Υποδομών για διάστημα 15 μηνών. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, οι εργασίες σταμάτησαν πολλές φορές λόγω μη πληρωμής λογαριασμών προς την ανάδοχο εταιρεία.

Παρότι η χρηματοδότηση ξεκίνησε ξανά τον Μάρτιο του 2016, οι καθυστερήσεις είχαν ήδη δώσει στον Δήμο Μονάχου το δικαίωμα να απαιτήσει εκ νέου την επιστροφή του οικοπέδου. Τον Ιούλιο του ίδιου έτους, ο Δήμος αποφάσισε το σφράγισμα του εργοταξίου και την ανάκτηση της κυριότητας του ακινήτου.

Η αποτυχία διαπραγματεύσεων

Παρά τις προσπάθειες της ελληνικής πλευράς να εξασφαλίσει νέες προθεσμίες ολοκλήρωσης του έργου μέσω διπλωματικών διαπραγματεύσεων, ο Δήμος Μονάχου απέρριψε όλες τις προτάσεις που υποβλήθηκαν μέχρι τον Οκτώβριο του 2016.

Την ίδια στιγμή, η ανάδοχος εταιρεία ΑΡΧΙΚΟΝ διέλυσε τη σύμβαση με το ελληνικό Δημόσιο λόγω μη πληρωμής.

Σήμερα, το ημιτελές σχολείο – στο οποίο έχει ολοκληρωθεί περίπου το 50% των εργασιών – βρίσκεται πιο κοντά στην κατεδάφιση παρά στην ολοκλήρωση. Το ακίνητο έχει πλέον μετατραπεί σε “φιλέτο” λόγω της ανάπτυξης της περιοχής Berg am Laim και ο Δήμος Μονάχου σχεδιάζει την ανέγερση νέων εγκαταστάσεων στη θέση του.

Οι ευθύνες και οι ελπίδες

Η υπόθεση αυτή αποκαλύπτει σοβαρές ευθύνες τόσο από την πλευρά της ΚΤΥΠ Α.Ε., που δεν επέβλεψε σωστά το έργο ούτε διασφάλισε τη χρηματοδότησή του, όσο και από το Υπουργείο Υποδομών που κράτησε δεσμευμένες τις πιστώσεις για μήνες. Οι αστοχίες αυτές συνδυάζονται με τις πολιτικές ευθύνες για τη συνολική διαχείριση ενός τόσο σημαντικού έργου.

Η μοναδική ελπίδα διάσωσης είναι η αναζήτηση μιας πολιτικής λύσης μέσω νέων διαπραγματεύσεων με τον Δήμο Μονάχου. Ωστόσο, η κατεδάφιση φαντάζει πλέον πιθανή λόγω των υψηλών απαιτήσεων χρηματοδότησης και των χαμένων προθεσμιών.

Συμπέρασμα

Το Ελληνικό Σχολείο στο Μόναχο θα μπορούσε να αποτελέσει ένα σύμβολο στήριξης της ελληνικής ομογένειας στη Βαυαρία. Αντίθετα, έχει μετατραπεί σε παράδειγμα κρατικής αμέλειας και χαμένων ευκαιριών.

Η ανάγκη για άμεση δράση είναι επιτακτική – όχι μόνο για τη διάσωση ενός σημαντικού έργου αλλά και για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης των Ελλήνων ομογενών προς το ελληνικό κράτος.