Η λεβάντα αναδεικνύεται ως μια ανερχόμενη καλλιέργεια στην Ελλάδα των πολλών αρωματικών φυτών και αφεψημάτων, που ανακατεύοντας το χρώμα της με το γαλάζιο, άλλες φορές της θάλασσας και άλλες του ουρανού, τείνει να αλλάξει την όψη προς το καλύτερο στις περιοχές που καλλιεργείται.
Αφορμή για το σημερινό μου άρθρο στάθηκε μια συνομιλία με τον Βασίλη και την Μαρία, που πριν χρόνια για την αγάπη τους προς την φύση άφησαν την Αθήνα για να μετακομίσουν στον ακριτικό Βάλτο Ορεστιάδας, μόλις 30 χλμ. από τα σύνορα με την Τουρκία.
Μέσω της συνομιλίας εύκολα καταλαβαίνεις ότι τα τελευταία δυο χρόνια, που ασχολούνται με την καλλιέργεια την λεβάντας, έχουν αλλάξει τα πάντα γι αυτούς.
Η λεβάντα έδωσε στην κυριολεξία άλλο χρώμα στη ζωή τους!
Η λεβάντα είναι κάτι το διαφορετικό, για όποιον ασχολείται!
Μαθαίνει σχεδόν τα πάντα απ την αρχή. Το φύτεμα, το κλάδεμα, το πότισμα, την συγκομιδή. Όπως επίσης τα οφέλη της αλλά και το λανσάρισμα της στην αγορά το οποίο ποικίλει με τεράστια γκάμα από χώρα σε χώρα και που στην Ελλάδα ακόμη είναι σε ένα από τα αρχικά στάδιά του, θα μας πει ο Βασίλης κρατώντας έναν φρεσκοκομμένο ανθό και μυρίζοντάς το συνέχεια.
Πρώτη η Βουλγαρία!
Στην περιοχή της Ευρώπης και δη της νότιας Ευρώπης παράδοση στην καλλιέργεια λεβάντας έχει η Ιταλία, η Ισπανία, και η Γαλλία με χώρες όπως η Ελλάδα, κατά κύριο λόγο, καθώς και η Ρουμανία να μπαίνουν δυναμικά στον χορό της καλλιέργειας και παραγωγής της.
Βέβαια τον πρώτο λόγο πλέον στην παράγωγη τον έχει η Βουλγαρία, μιας και λόγω της ασθένειας “Stolbur” και του μοναδικού φυσικού εχθρού “Φούσκα” (κάτι σαν μικρόσωμο τζιτζίκι) του φυτού στην Γαλλία καταστράφηκαν χιλιάδες εκτάρια λεβάντας.
Στην Ελλάδα καλλιεργείται στην Αρκαδία, το Κιλκίς, την Καστοριά, την Κεφαλλονιά, τις Σέρρες, την Κομοτηνή και τη Σαμοθράκη με την πρωτιά να αλλάζει χέρια ανάμεσα σε Κοζάνη και Χαλκιδική με τρίτη δύναμη παραγωγής τον νομό Έβρου.
Πρόκειται για πολύκλαδο φυτό – θάμνο
Οι βλαστοί του μπορούν να φτάσουν από 30 εκατοστά μέχρι 1 μέτρο. Έχει γκριζοπράσινα μακρόστενα ή λογχοειδή φύλλα και αρωματικά μοβ άνθη.
Μερικά από τα πιο γνωστά είδη της είναι:
- η στενόφυλλη,
- η πλατύφυλλη,
- η οδοντωτή (γαλλική λεβάντα),
- η εριώδης,
- η πολυσχιδής,
- η κανάριος
- και η λεβάντα στοιχάς,
η οποία αποτελεί το είδος που καλλιεργούμε περισσότερο στην Ελλάδα. Η λεβάντα δε θέλει υγρασία αλλά ούτε και βαρύ έδαφος γιατί σαπίζουν οι ρίζες της.
Τα περισσότερα είδη της καλλιεργούνται σε εδάφη με ασβέστιο, γιατί βοηθάει στη σωστή και καλή ανάπτυξη του φυτού αλλά και του αιθέριου ελαίου της. Προτιμάει τις ηλιόλουστες θέσεις και είναι ανθεκτική στην καλοκαιρινή ξηρασία και στην παγωνιά του χειμώνα.
Φυτεύεται μια φορά και μπορεί με την κατάλληλη περιποίηση να έχει έως και 12 χρόνια παραγωγή.
-Ίσως, και 15 αν φροντιστεί καλά… διακόπτει την συζήτησή μας η Μαρία, μπαίνοντας στην κουβέντα!
Μια παραγωγή μπορεί να φτάσει και τα 600 κιλά χλωρής χορτομάζας το στρέμμα στις ανώτερες παραγωγικά χρονιές, που είναι από την τρίτη έως και την όγδοη χρονιά των φυτών. Από αυτήν την χορτομάζα θα βγει και το αιθέριο έλαιο, που στις βιολογικές καλλιέργειες φτάνουν 5 έως 6 λίτρα το στρέμμα.
Σε μη βιολογικές καλλιέργειες μπορεί να φτάσει και τα 9 λίτρα, όχι βέβαια της ίδιας ποιότητας. Κατά κάποιους άλλους παραγωγούς (μεμονωμένες περιπτώσεις) φτάνει ίσως και ξεπερνά τα 11 λίτρα. Μόνο που αυτούς, υπάρχουν πάλι κάποιοι άλλοι που τους έχουν δώσει την προσωνυμία “Κυνηγοί της λεβάντας” για τους γνωστούς λόγους (γέλια).
Η ακούραστη Μαρία!
Η Μαρία βλέπεις είναι και αυτή από την αρχή δίπλα στον άντρα της με όσες δυνάμεις της μένουν μετά το οχτάωρο μιας και δεν είναι η βασική της απασχόληση. 25 στρέμματα δεν είναι δα και λίγα για μια τέτοια καλλιέργεια. Χονδρικά το 5 % της παραγωγής του βόρειου Έβρου.
Και λέω του βόρειου Έβρου γιατί σε ολόκληρο τον νομό καλλιεργούν περί τα 2000 στρέμματα.
Αν αναλογιστεί κανείς τα εξήντα στρέμματα που προετοιμάζονται, τα μελίσσια που έχουν γύρω από την καλλιέργεια της λεβάντας και την επεξεργασία που σκέφτονται να κάνουν μελλοντικά μόνοι τους, η δουλειά και οι υποχρεώσεις αυξάνονται συνεχώς.
Σε αποζημιώνει όταν το βλέπεις ανθισμένο, θα μας πει με μια λιλά λάμψη στα μάτια του ο Βασίλης. Μπορεί να μην είναι η εικόνα της Γαλλικής Προβηγκίας που υπήρξε η μεγαλύτερη παραγωγή στον κόσμο πριν λίγα χρόνια αλλά για εμάς είναι εξίσου τεράστιο.
Αυτό το καταλάβαμε και από την ενημερωτική ημερίδα που κάναμε στο πανεπιστήμιο Ορεστιάδας για τα αρωματικά φυτά μας λέει χαρακτηριστικά.
Σε κάθε περίπτωση,
η κερδοφορία δεν είναι ακόμη στο επιθυμητό ύψος και ακόμη δεν μπορείς να ζήσεις μόνο από την λεβάντα.Όσο όμως την αγαπάς και τη φροντίζεις τόσο σε αγαπά και σε φροντίζει και αυτή. Μια κυριολεκτικά αμφίδρομη σχέση.
Και που ξέρεις, ίσως σε λίγα χρόνια ο πρωτογενής τομέας στην χώρα μας να είναι ακόμη πιο χρωματιστός και ακόμη πιο μυρωδάτος!!!!!
Δείτε επίσης
Καλλιέργεια αρωματικών φυτών στην Ελλάδα, χρώμα και άρωμα στις αγορές!!!
