Η πρόσφατη απόφαση της ομοσπονδίας καλαθοσφαίρισης της Βόρειας Μακεδονίας να δρομολογήσει τη μετονομασία της σε «Μακεδονική Ομοσπονδία Καλαθοσφαίρισης» επαναφέρει με ένταση το ζήτημα της χρήσης του όρου «Μακεδονία» και των παραγώγων του στη δημόσια σφαίρα, προκαλώντας έντονες αντιδράσεις στην Ελλάδα.
Η κίνηση αυτή, η οποία ελήφθη μάλιστα ομόφωνα, δεν είναι απλώς μια τυπική αλλαγή ονομασίας, αλλά έχει σαφές πολιτικό και συμβολικό φορτίο, καθώς αγγίζει ευαίσθητα εθνικά ζητήματα και αμφισβητεί, εκ των πραγμάτων, το πλαίσιο που έθεσε η Συμφωνία των Πρεσπών.
Η Συμφωνία των Πρεσπών, που υπογράφηκε το 2018 με στόχο να επιλύσει τη μακροχρόνια διαμάχη για το όνομα, προέβλεπε συγκεκριμένους όρους για τη χρήση του όρου «Μακεδονία» και των παραγώγων του σε όλους τους εγχώριους και διεθνείς οργανισμούς, αθλητικούς και μη.
Η απόφαση της ομοσπονδίας της Βόρειας Μακεδονίας να αυτοπροσδιορίζεται ως «Μακεδονική» φαίνεται να παραβιάζει όχι μόνο το πνεύμα, αλλά και το γράμμα της συμφωνίας, δημιουργώντας προηγούμενο για παρόμοιες κινήσεις και σε άλλους τομείς.
Στην Ελλάδα, η εξέλιξη αυτή έχει ήδη προκαλέσει πολιτικές και κοινωνικές αντιδράσεις. Πολλοί πολιτικοί, αναλυτές και πολίτες εκφράζουν την άποψη ότι η Συμφωνία των Πρεσπών αποδεικνύεται ανεπαρκής στην προστασία των ελληνικών εθνικών συμφερόντων και της ιστορικής ταυτότητας της Μακεδονίας.
Είναι πλέον ξεκάθαρο ότι οι επαναλαμβανόμενες προκλήσεις δεν μπορούν να μένουν αναπάντητες.
Το ερώτημα που τίθεται πλέον με επιτακτικότητα είναι αν έχει έρθει η ώρα να επανεξεταστεί συνολικά το πλαίσιο της συμφωνίας ή να ληφθούν πιο αποφασιστικά μέτρα από την ελληνική πλευρά, τόσο σε διπλωματικό όσο και σε διεθνές επίπεδο.
Μάλιστα, δεν είναι λίγοι εκείνοι που ζητούν την άμεση αναθεώρηση ή ακόμη και την ακύρωση της συμφωνίας, χαρακτηρίζοντάς την ως «εκτρωματική» και επιζήμια για τα ελληνικά συμφέροντα.
Η ελληνική κυβέρνηση καλείται να αντιδράσει άμεσα, αξιοποιώντας όλα τα διαθέσιμα διπλωματικά και νομικά εργαλεία, για να διασφαλίσει ότι τηρούνται οι όροι της συμφωνίας και να αποτρέψει την περαιτέρω διολίσθηση σε μονομερείς ενέργειες που υπονομεύουν την εθνική ταυτότητα και την ιστορική αλήθεια.
Μόνο έτσι θα σταλεί το μήνυμα ότι η υπομονή έχει όρια και πως η παραβίαση των συμφωνηθέντων θα έχει συγκεκριμένες συνέπειες για τη Βόρεια Μακεδονία, τόσο σε διμερές όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο
Οι ευρωπαϊκοί θεσμοί οφείλουν να παρέμβουν
Παράλληλα, η διεθνής κοινότητα, και ιδιαίτερα οι ευρωπαϊκοί θεσμοί που στήριξαν τη Συμφωνία των Πρεσπών, οφείλουν να παρέμβουν ώστε να διασφαλιστεί η εφαρμογή της συμφωνίας και να αποτραπούν κινήσεις που δυναμιτίζουν το κλίμα καλής γειτονίας και συνεργασίας στην περιοχή.
Τέτοιες ενέργειες, όπως η αλλαγή ονομασίας σε «Μακεδονική», δεν είναι απλώς διοικητικές πράξεις, αλλά έχουν βαθύτατα πολιτικό και εθνικό χαρακτήρα. Δοκιμάζουν τα όρια της αντοχής της ελληνικής κοινωνίας και επαναφέρουν στο προσκήνιο το ζήτημα της διαφύλαξης της εθνικής ταυτότητας και της ιστορικής κληρονομιάς.
Το αν η Ελλάδα θα επιλέξει να αντιδράσει δυναμικά ή θα περιοριστεί σε δηλώσεις διαμαρτυρίας, θα κρίνει σε μεγάλο βαθμό και το μέλλον των ελληνοσκοπιανών σχέσεων και τη σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή.
